“Het beleid is in essentie niet gericht om het voor de automobilist onaantrekkelijker te maken om in Zaanstad te parkeren.” Het citaat is te vinden op pagina 45 van de in totaal 47 pagina’s van de Parkeervisie van Zaanstad.

In de 44 pagina’s daarvoor wordt uit een ander vaatje getapt: uitbreiding van betaald parkeren, geen extra parkeerplaatsen aanleggen, meer OV, fietsen en lopen, inzetten op deelmobiliteit, in sommige gevallen parkeren verbieden, in duur beperken of lang parkeren onaantrekkelijk maken, het aantal parkeervergunningen per huishouden beperken, geen extra vergunningen na woningsplitsing…

Het kan niet anders aldus de gemeente, “omdat de openbare ruimte, zeker in het centrum, schaars is ontkomen we niet aan stringenter en meer sturende maatregelen.” Het is een ‘stip op de horizon’ om de leefbaarheid te vergroten.

Gereguleerd parkeren

Speerpunt in de visie is de uitbreiding van betaald (‘gereguleerd’) parkeren. In het centrum van Zaandam (A+), Wormerveer (A), Assendelft (A) is parkeren al betaald of het kan worden ingevoerd.

Het centrum van Zaandam (A+) wordt in 2024 helemaal betaald. Als de parkeerdruk hoger wordt dan 90 procent, kan betaald parkeren worden ingevoerd in de zones A (in delen van Assendelft, Krommenie, Zaandijk, oud-Koog, Zaanse Schans, Boerejonkerbuurt, Westerkoog). In wijken rondom het centrum van Zaandam (B+) kan parkeren gereguleerd worden (met draagvlakmeting).

In de Boerejonkerbuurt (A) in Zaandam komt geen draagvlakenquête maar wel betaald parkeren, ter geruststelling laat Zaanstad weten: “dit zal uiteraard wel in nauw overleg met bewoners en bedrijven plaatsvinden.” In de buurt wordt inmiddels al verzet tegen de plannen georganiseerd.

Rood (A+) wordt betaald parkeren in 2024. Roze gebieden (A) staan op de nominatie om betaald te worden (bij hoge parkeerdruk en zonder draagvlakmeting). In B+-gebieden (donkerblauw) moet wel eerst een draagvlakmeting komen.

Betaald parkeren gebeurt volgens een ‘progressief’ tarief (hoe langer, hoe duurder), “waardoor het financieel onaantrekkelijk wordt om de auto ergens lang te parkeren.”

Parkeerfonds mislukt

Parkeergarages in appartementencomplexen zijn financieel voor de ontwikkelaar vaak ‘niet rendabel’ volgens de gemeente omdat er in de buurt ook gratis geparkeerd kan worden. Ook gebeurt het dat de ontwikkelaar “gerealiseerde parkeerplaatsen verkoopt na realisatie van het project (voorbeelden daarvan zijn Gouwpark en Zeemanstraat).”

In een wijk waar betaald parkeren of vergunningsparket is, levert dat minder problemen op: “de totale parkeerbehoefte van bewoners en bezoekers [moet] op eigen terrein gefaciliteerd te worden, bij voorkeur in parkeer- en stallingsgarages. Bewoners van deze gebouwen krijgen geen parkeervergunningen voor het parkeren in de openbare ruimte.”

In het verleden was het mogelijk om parkeerplaatsen die niet binnen een nieuwbouwproject werden gerealiseerd af te kopen. Deze afkoopsom kwam in het Parkeerfonds. De gemeente moest binnen 10 jaar in de buurt van het nieuwbouwproject parkeerplaatsen aanleggen. Maar dat is dus niet gelukt volgens Zaanstad “door de beperkte beschikbaarheid van de openbare ruimte (…). De praktijk leert dat het Parkeerfonds niet werkt.” (Hoeveel geld er nog inzit staat niet in de visie.)

Blauwe zones (Krommenie, Wormerveer, Zaandijk en op de Zuiddijk in Zaandam) worden niet uitgebreid omdat gebruikers vaak langer dan 2 uur parkeren (en er kennelijk niet wordt gehandhaafd).

Zaanstad wil extra parkeerruimte creëren op school- en bedrijfsparkeerplaatsen, bij supermarkten en NS-stations en bij kantoorgebouwen.

Fietsen

De gemeente Zaanstad wil ouders en kinderen stimuleren om op de fiets naar school te gaan. Het autoverkeer (ophalen en afzetten en parkeren) vindt ‘op gepaste afstand’ plaats. Ook dit zou een grote omslag zijn, nu wordt vrijwel overal op grote schaal vlak voor de school geparkeerd.

Er is volgens de gemeente ook sprake van een ‘veranderende mobiliteitsbehoefte’, maar hoe die eruit ziet wordt in de visie niet uitgelegd. Zaanstad wil meer deelauto’s, deelfietsen en andere vormen van deelmobiliteit aanbieden. Bewijs van de effectiviteit van die maatregelen (en de behoefte eraan) ontbreekt.

In de Parkeervisie is ook aandacht voor de fiets, ook bakfietsen, elektrische fietsen en fietsen met kratten moeten kunnen parkeren. Het markeren en verwijderen van weesfietsen en fietswrakken moet ook gebeuren aldus de gemeente.

De bronnen van de gemeente zijn weinig recent. De laatste publicatie van de CROW (kennisplatform voor overheden) waarop Zaanstad zich baseert, dateert uit 2018. De autobezitcijfers dateren uit 2020 en geven volgens Zaanstad aan dat er 90 particuliere personenauto’s per 100 huishoudens zijn. De Orkaan becijferde op basis van recente CBS cijfers dat het om 98 particuliere auto’s ging (zonder busjes, lease-auto’s en auto’s met buitenlandse kentekens).

In Partycentrum De Admiraal – Dorpsstraat 1056 Assendeft is vanaf 19.00 een inloopavond over de parkeervisie. In het dorp circuleren oproepen om zienswijzen tegen de plannen in te dienen omdat die ook het invoeren van betaald parkeren bij het Kaaikhof zouden inhouden.

Door Piet Bakker. Bronnen: Parkleervisie Zaanstad, Mobiliteitsplan, Concept Parkeernorm, Mobiliteitsplan Assendelft. Foto: De Orkaan.