Beste Elly,

gister schreef ik een column over het Concern Zaanstad dat volgens mij helemaal geen ‘concern’ was en dus ook helemaal geen ‘concerndirecteur’ nodig heeft. Jij reageerde onder het artikel: “Is die ook verantwoordelijk voor het wegpesten van BCC. En niet in staat te zijn om Mediamarkt binnen te houden?”

Het korte antwoord: Nee.

Dit soort reacties zien we vaak, als er iets mis gaat in de gemeente wordt snel met de beschuldigende vinger naar ‘ambtenaren’ gewezen, niet zelden onder verwijzing naar het ‘pluche’ waarop ze zouden zitten en de riante salarissen. (En dan hebben we het nog niet over het echte scheldwerk – die reacties belanden zonder pardon in de digitale prullenbak.) Te weinig woningen? Te dure woningen? Opbrekingen? Gestremde bruggen? Winkelleegstand? De ambtenaar is de perfecte zondebok.

Het lange antwoord: Nee, omdat…

… ambtenaren niet verantwoordelijk zijn voor politieke beslissingen. MediaMarkt is vertrokken omdat ze van Zaanstad niet naar bedrijventerrein Zuiderhout mochten. En ‘van Zaanstad’ betekent ‘van de gemeenteraad’, die keurde in 2015 de Detailhandelsvisie goed waarin bestaande winkelbedrijven en -gebieden beschermd werden, en geen elektronica-detailhandel op Zuiderhout was toegestaan. De raad was erg blij met die visie van wethouder Dennis Straat (VVD) en toen zijn opvolger Gerard Ram (VVD) meldde dat MediaMarkt dreigde te vertrekken is er geen actie ondernomen om de Detailhandelsvisie aan te passen of van tafel te vegen (dat kon makkelijk: andere bedrijven hielden zich ook niet aan die visie). Het was dus de gemeenteraad (door ons gekozen) die het besluit nam, goedkeurde en niet terugdraaide. De raad besteedt het dagelijks bestuur uit aan B&W en die zet ambtenaren aan het werk om zaken uit te werken. Als de raad het daar niet mee eens is, moeten ze de wethouders, nu Hans Krieger (VVD) en Wessel Breunesse (GL), op het matje roepen, niet de ambtenaren.

Bij BCC is iets anders aan de hand. Daar heeft Zaanstad helemaal niks mee te maken. Het zou best eens kunnen zijn dat we zelf verantwoordelijk zijn voor kopen online waardoor er voor fysieke winkels steeds minder te verdienen is. BCC heeft te maken met een particuliere verhuurder en is niet door de gemeente uit het pand gezet. (Bij winkelleegstand gaat het vrijwel altijd om investeringsmaatschappijen, projectontwikkelaars en andere particuliere eigenaren – daar staat de gemeente met lege handen.)

Het recente gedoe binnen de ambtelijke top van Zaanstad heeft natuurlijk wel z’n weerslag op het functioneren: projecten lopen vertraging op en vergunningen laten lang op zich wachten. Maar ook hier: daarvoor is B&W verantwoordelijk en de raad kan B&W daarvoor op het matje roepen. De raad is de baas (en wij hebben die raad gekozen).

Piet Bakker