Als het aan de POV ligt krijgt Zaanstad een externe en onafhankelijke informateur die snel een ruime coalitie moet gaan vinden.

En het ligt aan de POV, daar waren alle partijen in de raad van Zaanstad het over eens. De grote winnaar van de verkiezingen (van 4 naar 6 zetels) moet het voortouw nemen bij de coalitie-onderhandelingen, “de kiezer heeft gesproken” klonk het van diverse kanten.

Een vergadering in de raadszaal van Zaanstad was zelden zo vriendelijk. Winnaars werden ‘van harte’ gefeliciteerd, verliezers kregen een hart onder de riem gestoken, er was oprechte blijdschap bij de partijen die zetels hadden gewonnen en ‘gepaste bescheidenheid’ bij de verliezers, er werd gepleit voor ‘constructieve’ samenwerking, een open dialoog en #formatieinspiratie.

De lage opkomst (45 procent) baarde iedereen, inclusief burgemeester Hamming, grote zorgen. Daar moet iets aan worden gedaan verzekerde hij. Concrete voorstellen werden echter niet gedaan.

Geen veto

Van der Laan wilde met iedereen praten, maar suggereerde ook dat er diverse partijen al een veto over samenwerking met de POV hadden uitgesproken. Daar bleek tijdens de vergadering nauwelijks iets van. René Tuijn (PvdA) wierp “geen blokkade” op, Stephanie Onclin (VVD) “sluit niemand uit”, zij pleitte zelfs voor een gezamenlijke informatie-poging van POV en PvdA, Natasja Groothuismink (ROSA) “staat open voor gesprekken”.

Juliëtte Rot introduceerde de hashtag #formatieinspiratie en pleitte voor een openbaar formatieproces. Veel steun kreeg ze daarvoor niet.

Van veel kanten werd de roep om een ‘brede coalitie’ gehoord, een “links-rechts-coalitie met minder partijen dan nu” wilde GroenLinks-lijsttrekker/wethouder Wessel Breunesse. Ook verliezer D66 (Flip Hoedemaeker: “Ons past bescheidenheid”) gaat constructief meewerken. Mini-fractie CU (1 zetel) is “dankbaar en bescheiden maar blijft zich met passie inspannen” aldus de nieuwe fractieleider Hanneke Veurink. Gerard Slegers (CDA) ging niks blokkeren (“De kiezer heeft gesproken” – dat hoorden we vaker), DENK’s Sebnem Pancar (“DENK is een blijvertje in Zaanstad”) sprak ook geen veto uit.

Theaterstukje

De enigen die het feestje een beetje verpestten waren PVV, PvdD en de SP.

Natasja Cornelisse van de PVV (fractieleider Peter van Haasen was ziek) draaide de zaak om, niet zij blokkeerde, maar andere partijen: “dit is theaterstukje, we zijn al uitgesloten”. De partij bleef echter ‘positief’ ondanks dat één “van ons geroofde zetels” niet werd teruggewonnen. Ze was vooral dankbaar voor het applaus dat had geklonken toen bekend werd gemaakt dat BVNL geen zetel had gehaald. Het zit de partij kennelijk hoog.

Melchior Mattens van de PvdD (van 1 naar 2 zetels) had weinig vertrouwen in de plannen van de POV, “die bagatelliseert de klimaatcrisis” aldus de lijsttrekker en wil vooral het autogebruik faciliteren. Hij zei het niet met zoveel woorden maar een coalitie met POV kan waarschijnlijk niet op deelname of steun van de PvdD rekenen.

Anna de Groot (SP ging van 3 naar 1 zetel) was teleurgesteld: “de SP heeft ernstig verloren, woorden schieten tekort”, zij was “geschrokken van overwinning van POV”.

In Tweets

Het ‘debat’ (maar dat was het niet echt) in 13 tweets (zoveel partijen zitten er in de nieuwe raad)