Zelfstandigheid is geen optie meer, fusie met Wormerland en Landsmeer (WOL) is een te groot risico en aansluiting van de drie WOL-gemeenten bij Waterland en Edam-Volendam is van de baan omdat die gemeenten niet willen.
Voor Oostzaan is er beperkte keuze, het dorp moet naar Amsterdam, Zaanstad of Purmerend. De gemeente wil voor 18 maart 2026 (de dag van de gemeenteraadsverkiezingen) een referendum (‘representatieve inwonerraadpleging’) organiseren waarbij de inwoners zich over die drie opties mogen uitspreken.
De uitkomst van dat referendum worden als ‘zwaarwegend advies meegenomen in de verdere besluitvorming’ schrijft wethouder Eelco Taams aan de gemeenteraad van Oostzaan. Dat kan ook niet anders, een ‘bindend’ referendum is in Nederland niet mogelijk, dat is in strijd met de Grondwet.
Purmerend in beeld
Na onderzoeken van TwijnstraGudde en &VandeLaar, een begrotingsscan van bureau Necker en een verkenningsronde van de oud-burgemeester van Haarlem Bernt Schneiders, kan B&W van Oostzaan alleen maar concluderen dat een groen-blauwe fusie niet gaat lukken, niet als WOL en ook niet als WOL++. Financieel is dat een doodlopende weg: ‘De structurele financiële situatie van een WOL-gemeente is kwetsbaar en niet toekomstbestendig’.
Amsterdam heeft al aangegeven weinig zin te hebben in Oostzaan, Zaanstad staat daarentegen positief tegenover een fusie. Purmerend is eigenlijk pas een paar maanden in beeld. De aantrekkelijkheid van Purmerend is vooral dat het geen Zaanstad is, want het sentiment in Oostzaan is duidelijk: we weten niet wat we willen maar we weten heel goed wat we niet willen.
Een referendum zou een unicum zijn voor de gemeente. En de campagne daarvoor zou parallel lopen met die voor de gemeenteraadsverkiezingen. En dat maakt die extra pikant: gaan partijen zich ook al uitspreken over hun voorkeur of houden ze hun kruit droog en besluiten ze tot het volgen (of het ‘meenemen’) van het advies?
Wormerland: zelfstandig?
Het voorstel wordt besproken in de raadsvergadering van 15 oktober 2025, het is het enige agendapunt. Vooraf kan er ingesproken worden door inwoners.
Ook in Landsmeer en Wormerland staat dit als enige punt op de agenda van 15 oktober. De achterliggende rapporten en analyses zijn gelijk aan die in Oostzaan, maar alleen daar wordt geen referendum voorgesteld.
In Wormerland wordt voorgesteld de optie ‘aansluiten bij de stad (Zaanstad en/of Purmerend) te verkennen’ en die uitkomsten ‘af te wegen tegen de optie zelfstandigheid’.
De Orkaan is erbij op 15 oktober.
Door Piet Bakker op basis van agenda’s en vergaderstukken in Oostzaan, Wormerland en Landsmeer. Foto: Orkaan-archief.
Purmerend bij Oostzaan, sorry Oostzaan bij Purmerend….
Dit Is een goede tweede in mijn keuzepalet. Maar als het doorgaat is er toch een probleem waar ook ik niet een, twee, drie een oplossing voor weet. Oostzaan wordt dan een wijk van Purmerend waarbij je de hoofdkern alleen maar kan bereiken over het grondgebied van een andere gemeente: Landsmeer. Nergens ken ik een gelijke situatie in Nederland, behalve in Belgie. Daar gaat men wel heel ver door een gemeente in het buitenland te hebben: Baarle Nassau en Baarle Hertog in Nederland.
Mocht Oostzaan bij Purmerend komen dan is de weg voor Landsmeer onontkoombaar duidelijk: Ook Purmerend.
Nog interessanter wordt het als de twee andere gemeenten op de 15e ook een voorkeur zouden hebben voor de hoofdstad van de Beemster en de Purmer. Komen zij geheel vrijwillig als een wijk in een stad.
Van de fusiegemeente die ze niet willen naar een stadswijk die ze in dat geval wel willen. De situatie die ik vorige week al in een bijdrage schetste. ‘t Kan verkeren…….
Waarom Oostzaan geen referendum????