Dit zijn dagen waarop er niets uit mijn handen komt en een boek mijn aandacht niet kan vasthouden. Mijn gedachten dwalen steeds af naar wat we in vroegere dagen Het beloofde land noemden.

Door Anneke van Dok

Ik denk terug aan de tweede klas van het Zaanlands Lyceum, toen we onder leiding van onze geschiedenisleraar naar Tuschinski gingen om de film Exodus te zien. Het was in de tijd, dat we geen grijstinten kenden. Goed en kwaad waren door de Tweede Wereldoorlog duidelijk gemarkeerd. Israël was goed en iedereen die bedenkingen had of repte over het lot van de Palestijnen zat fout. Ik zie de tranen van mijn moeder toen Egypte en Syrië Israël binnenvielen om bezette gebieden te heroveren. Nu hoor ik het verdriet in de stemmen van moeders en vaders aan beide zijden van een grens.

Ik denk terug aan het eerste jaar dat ik staatssecretaris was, kort nadat het vredesakkoord in Oslo was gesloten. Het vreugdevolle moment werd meteen omgezet in een economische conferentie over de toekomst van het Midden Oosten, waaraan alle landen uit dat gebied, uit Noord- Afrika maar ook uit de rest van de wereld deelnamen. Er was toen hoop, maar die ging snel voorbij toen de Israëlische premier Yitzhak Rabin in 1995 door een landgenoot werd gedood. Hij had een jaar daarvoor samen met Shimon Peres en Yasser Arafat de Nobelprijs voor de vrede uitgereikt gekregen.

Nu zijn de tegenstellingen zo scherp, dat aan die korte hoopvolle tijd niet meer wordt gedacht. Een oorlog verdraagt geen reflectie en duldt geen grijstinten. Wie door alle beelden, van links naar rechts, heen kijkt, ziet geen helden en overwinnaars. Alleen slachtoffers.

Door Anneke van Dok. Foto: David verslaat Goliath (toverlantaarnplaatje uit de jaren dertig).