Vorige week las ik met veel plezier het Zaanse verhaal van Annemieke Schoen over haar stoere oma Marie Kruit. Het was een terechte ode aan een ongehuwde moeder, die als visvrouw de kost verdiende om haar tweeling te kunnen opvoeden.

Het verhaal zette me ook aan het mijmeren.

Door Anneke van Dok

Ik dacht aan vrouwelijke gemeenteraadsleden zoals mijn eigen moeder Annie van Weele-Plooijer en Marjan de Jong- Meijer, die hun positie moesten bevechten; niet alleen in de Zaandamse raad, maar ook in hun maatschappelijke omgeving.

Toen de wethouderspost financiën vrijkwam, werd mijn moeder niet geschikt bevonden, omdat ze niet de ervaring als boekhouder had, waarover haar mededinger wel beschikte. Dat ze de financiën van een gezin bestierde, telde niet mee, hoewel de gemeentebegroting een uitvergroting is van het huishoudboekje. Dat ze al zestien gemeenteraadslid was, maakte ook geen verschil.

Daarom voelde ik enige triomf, toen ik vijftien jaar later zelf wethouder van financiën in Hoorn werd. Vanwege die politieke functie kwam mijn portret in een uitgave van de Stichting Vrienden van het Westfries Archief. Pittige Moide luidde de titel van het boek, dat de levens van Westfriese vrouwen van 1900 tot 2000 beschreef. Niet alleen die van vrouwelijke politici, want die waren in de eerste driekwart van de twintigste eeuw nog schaars, maar vooral van ‘gewone’ vrouwen die zich sterk toonden: in het gezin, in het onderwijs, in de kunst, in het kerkelijk leven en met menige andere verdienste.

In de kwarteeuw dat ik burgemeester was, bezocht ik tientallen honderdjarigen. Het waren bijna allemaal vrouwen die hun hoge leeftijd bepaald niet te danken hadden aan een zachtzinnig bestaan. Soms waren hun verhalen zo boeiend, dat ik ze opschreef en bewaarde voor het gemeentelijk archief. Ik zou het interessant vinden als er ook in de Zaanstreek een boek over bijzondere vrouwen tot stand kwam.

De historische vereniging Koog-Zaandijk gaf al een eerste aanzet met een uitgave over ‘101 vrouwen in de Koog-Zaandijkse geschiedenis’, die op een of andere manier excelleerden. Die publicatie kan de basis zijn voor een uitgebreider werk, waarin gewone Zaanse meiden, die iets bijzonders verrichten, een plaats zullen krijgen. Kleindochters als Annemieke Schoen en de dochters van vrouwen die de oorlog en de zware tijd daarna hebben doorstaan, kunnen vast nog veel over hen te vertellen.

Wie neemt de handschoen op? Welke (oud-)journalisten bieden zich aan om de interviews af te nemen?

Foto: Gemeentearchief Zaanstad.