Anno – kort voor ‘Anno Domini’ – betekent het ‘jaar des Heeren’ en duidt over het algemeen het bouwjaar van een pand aan.
Op onze fietstochten door de Zaanstreek spotten we er al heel wat, van 1625 tot 2015. Vandaag Wapen van Friesland (1832, 1909), De Kogge (1860), Wees- en Armenhuis (1861).
Maar misschien zijn er wel nog oudere en/of nieuwere. In dat geval zouden er zo’n 400 mogelijke anno’s zijn. We hebben nu ruim 50 exemplaren. Ook een jaar op en Zaanse gevel gezien? Stuur ons een mail, zet het hieronder in de reacties of deel het via onze sociale media.
400 zal lastig worden, maar bij 250 gaan we het vieren (langsfietsen?).
Kloppen die jaartallen wel? Dat weten we niet. We zoeken alleen een ‘anno’-bord, steen of iets dergelijks op de gevel. Is die aangebracht bij de bouw? Dat is niet altijd zo. Soms klopt het zeker niet – de Bullekerk heeft een 1680-steen (en achter eentje uit 1711) maar dateert uit 1640. De Walvis is zeker niet in 1717 op de Zaanse Schans gebouwd (maar in 1966). Het Honig Breethuis en Het Wapen van Friesland hebben ieder twee anno’s.
Wapen van Friesland
Twee gevelstenen maar liefst: 1832 en 1909, op het café restaurant dat nu Novels (daarvoor Wonder’s) heet maar trots Wapen van Friesland op de gevel heeft.
Hoe het zit met die twee jaartallen lees je in De Geveltoerist #4: Het Wapen van Friesland.
De Kogge
Het schandaal van De Kogge (1860) aan het Zuideinde 83 in Koog aan de Zaan, bestaat uit de loze beloften die er door de eigenaar (of eigenaren) zijn gedaan om het pand in ere te herstellen. Niets is daarvan terecht gekomen, het pand is een troosteloos Polenhotel geëxploiteerd door een bedrijf dat zich niets aantrekt van de status (rijksmonument) van het gebouw waar de monumentale boom is gekapt en de gemeente een rare vergunning verleende.
De Kogge kwam ook langs in de Geveltoerist.
Wees- en Armenhuis
Het Wees- en Armenhuis aan de Vinkenstraat is van 1861, mee over het pand in de Geveltoerist.
Vandaag weer een stukje gefietst en ben de volgende panden met jaartallen tegengekomen: pakhuis Zaandam - gezien vanaf Westzijde - 1913 Westzijde 176 - De Ruyter -1886 en 1906 Westzijde 174A (nu Verskade) 1895 en 1912 Westzijde 87 - 1895 Westzijde 150 - 1898 Klauwershoek 3-5 ( Captain O`Malley) 1994 ( staat helemaal in de nok) Zuiddijk 53 (Kapsalon Ijf) 1927 Zuiddijk 79 (1906) Sluisdeuren Wilhelminasluis 2015 Klaas Katerstraat 7B (Christelijke Volksschool) 1924 Klaas Katerstraat 17-25 (Patrimonium) 1919 De Boeg (Oostzijde) 2003 De Fabriek - Jan Sijbrandsteeg 1921 Stationsstraat 23 1892 Stationsstraat 53 1891 Foto`s volgen.
Ik ben ook nog een stuk over de Lagedijk gefietst , tot de aan de sluis en daar vond ik onderstaande panden met jaartallen: Lagedijk 28: meelmolen De Bleeke Dood met op de baard de jaartallen 1656 en 1955. 1656 is het bouwjaar en in 1955 is de molen gerestaureerd. Lagedijk 85: 1698 Lagedijk 110: 1749 Lagedijk 148: 2008 Lagedijk 166: 1896 Lagedijk 168: 1896 Lagedijk 214: 1626, dit is het oudste nog bestaande huis van Zaandijk.
Vanmiddag even een rondje gereden op de fiets door Koog aan de Zaan en Zaandijk en ben de volgende adressen met een jaartal tegengekomen. Start was de Mallegatsluis, daar staat op de sluisdeuren het jaartal 2003. Naast de sluis staat een sluiswachtershuisje met het jaartal 1916. Doorgereden naar de Raadhuisstraat waar t/o Woudt de Kogerkerk staat,in de gevel staat een jaartal 1686, aan de zuidzijde van de kerk staat een aanbouw met het jaartal 1824. Een stukje verderop staat het voormalige raadhuis van Koog aan de Zaan met in de gevel het jaartal 1908. Een paar honderd meter verderop staat de Koger Vermaning met op de zijgevel ( Vermaningstraat) een steen met het jaartal 1873. Daarna de Boschjesstraat ingereden waar op de hoek met de Pinkstraat oliemolen het Pink staat, op de baard staan de jaartallen 1620, 1751 en 1939 die verwijzen naar de 1e molen Het Pink die een wipmolen was en in 1751 is vervangen door de huidige molen, deze is in 1939 gerestaureerd. Vervolgens ben ik naar de Stationsstraat gefietst waar ik diverse panden met een jaartal vond. De eerste is Stationstraat 50 met in de gevel het jaartal 1907, dit is de voormalige nutsspaarbank, een stukje verderop is Stationstraat 35 met jaartal 1889 in de gevel en nog een stukje verderop, op nr 3-5 staat anno 1881 in de gevel. Dit zijn alvast 10 panden met jaartallen.
De Kogge. Zoiets moois staat dan gewoon te verloederen, de bomen gekapt, het terrein biedt een armoedige aanblik. Wat was het partijprogramma van Rosa ook al weer? Teleurgesteld... Onteigenen en er mooie appartementen in vestigen voor Zaankanters.
Helemaal gelijk het is gewoon zonde van zo’n mooi pand.