De kogel is door de kerk. Een meerderheid van de raad van Zaanstad lijkt het plan van wethouder René Tuijn (PvdA) te steunen om tussen 23.00 en 7.00 uur de kerkklokken die de uren slaan, zachter te zetten.

De raad moet er zelf nog over stemmen maar in het Zaanstad Beraad waren bijna alle fracties voor. Alleen DZ, CU en PVV stribbelden tegen.

Het gaat dus alleen om kerkklokken, het gaat alleen over ‘s nachts en het gaat alleen om het uurwerk. Kerkgelui om kerkdiensten, begrafenissen en andere evenementen aan te kondigen vallen daarbuiten. Overdag beiert het op volle sterkte. En het gaat niet om het uitzetten maar om het beperken van het geluidsniveau.

60 decibel

Het geluid mag maximaal 60 decibel ‘aan de gevel gemeten’ zijn. De kerkklokken van de Maria Magdalenakerk in ’t Kalf produceren soms wel 82 decibel, bij de Noorderkerk aan de Heijermansstraat en de Sint-Bonifatiuskerk aan de Oostzijde is 77 decibel gemeten. Bij de Nicolaaskerk in Krommenie kwam men zelf tot 66 decibel. Omdat de norm voor industrie-geluid op 60 decibel ligt, is dat ook voor de kerken gekozen. (60 decibel is het geluid van een ‘normaal’ gesprek).

Over de Maria Magdalenakerk, Noorderkerk en Bonifatiuskerk is geklaagd. Daar moet het niveau ’s nachts dus omlaag. Bij andere kerken grijpt Zaanstad pas in als er geklaagd wordt. Dan wordt er gemeten en als dat meer dan 60 decibel is, zijn ze de sjaak. Dan moet er ’s avonds minder hard geslagen worden.

Of dat technisch mogelijk is (vraag van CU-raadslid Hanneke Veurink), is niet duidelijk. Bij een elektrisch aangedreven hamer kan het vermogen van de elektromotor worden teruggedraaid volgens Zaanstad en door een tijdschakelaar te gebruiken zou dat alleen gedurende bepaalde uren kunnen. Ook kan de metalen hamer worden vervangen door een rubberen exemplaar. Maar dan is het geluidsniveau 24 uur per dag lager. Als kerken een aanpassing willen, kunnen ze daar een subsidie van maximaal € 2.500 voor krijgen.

‘Omgekeerde wereld’

Toen De Orkaan bij een aantal kerken vroeg of er wel eens werd geklaagd kregen we een bevestigend antwoord: “er wordt geklaagd als de klok niet slaat”. Dat is dus niet het probleem dat Zaanstad zegt te gaan oplossen. Wie prijs stelt op het slaan der uren krijgt ’s nachts een zachter geluid, wie verder weg woont, hoort de klok niet meer.

Erg veel mensen met overlast zijn er trouwens niet. In ’t Kalf ontstond wel een heftige Facebook-discussie (die aanleiding was voor Zaanstad om de klokken helemaal uit te zetten, later werd dat teruggedraaid). Maar uiteindelijk werd duidelijk dat er 9 klagers waren tegen mensen op 55 adressen die vonden dat de kerkklokken gewoon konden slaan. In de Rosmolenbuurt is één klager. Natasja Cornelisse (PVV) vond het vreemd dat mensen na een zelfgekozen verhuizing naar ‘t Kalf plots last van het geluid krijgen, dat er geen rekening gehouden werd met de 55 mensen die geen last hadden vond zij de “omgekeerde wereld”.

Instemming?

Is iedereen het ermee eens? Wethouder Tuijn laat via zijn woordvoerder weten dat is “overlegd met de kerkgenootschappen en zij hadden geen bezwaar tegen het verlagen van het geluidsniveau tussen deze tijden.” Maar dat lijkt alleen om de drie kerken te gaan waarover geklaagd is en over de Odulphuskerk in Assendelft. Daar bestond overigens het idee dat ze alleen konden kiezen tussen uitzetten en zachter zetten, niet meedoen zou geen optie zijn. Andere kerken zouden volgens Zaanstad een brief gehad hebben. In Krommenie hebben ze die inderdaad gekregen, maar volgens hen werd daar alleen de regeling aangekondigd (terwijl die nog niet was ingegaan), van het vragen van instemming was geen sprake. In Krommenie zijn ze trouwens tegen. Veurink vond daarom de suggestie van instemming ‘misleidend’.

Peter Klos (DZ) vond de onderbouwing van het voorstel wankel. In het voorstel zaten volgens hem nogal suggestieve elementen, het aantal klagers werd zwaar overdreven terwijl kerken onder druk zouden zijn gezet waardoor er van een compromis eigenlijk geen sprake was. Klos had eerder technische vragen gesteld over het voorstel. Daar kwam een heel ander beeld uit naar voren dan de ‘geen bezwaren’ van wethouder Tuijn:

“Er is gesproken met de Rooms Katholieke Gemeente Zaanstad en de Protestante Gemeente Zaandam. Zij zien liever niet dat er regels worden opgesteld voor het geluidsniveau van de kerkklokken. Zij ervaren het luiden van de kerkklokken niet als een vorm van overlast. De kerkklokken luiden al lange tijd op deze wijze. Zij begrijpen dat bewoners overlast kunnen ervaren. Het liefst gaan ze ook in gesprek met mensen die overlast ervaren.”

Deze informatie is niet terug te vinden in het raadsvoorstel (waar het omgekeerde wordt beweerd). Bovendien zijn de vragen en antwoorden niet openbaar gemaakt door Zaanstad. Eigenlijk kan dat dus helemaal geen deel uitmaken van de discussie. Toehoorders, betrokkenen en pers werden tijdens de bijeenkomst voor het eerst geconfronteerd met de informatie.

Lof

Maar Veurink, Klos en Cornelisse waren roependen in de woestijn. Vrijwel alle fracties hadden veel lof voor het plan. Hans Kuyper (ROSA): “de tijdsaanduiding in de nacht is achterhaald. Klachten van omwonenden moeten we serieus nemen. Een prima compromis, we passen onze traditie aan.” Melchior Mattens (PvdD): “gezondheid komt op de eerste plaats, traditie op klein puntje aanpassen, 60 decibel is redelijke tussenweg.” Jonathan van der Sluis (GL): “goed compromis”. Anna de Groot (SP): “een heel goed voorstel, tijd aangeven is achterhaald”. Anés Weerden (VVD): “de traditie mag geen beletsel zijn”. Ook Hans Stokebrand (PvdA), Julie van ’t Veer (CDA), Sebnem Pancar (DENK) en Karin Lassooy (POV) steunden het voorstel.

Over het voorstel moet nog gestemd worden in de raad, omdat DZ een amendement indient, komt het ook op de debatagenda.

Lees ook:

Foto: Klepel Nicolaaskerk Krommenie