Zaanstad verlengt opnieuw de periode waarin preventief gefouilleerd mag worden. Tot tenminste 1 juli 2024 kan dat in delen van Zaandam. Het aantal gebieden is uitgebreid. Naast het centrum van Zaandam en Poelenburg mag er nu ook preventief gefouilleerd worden in de Burgemeestersbuurt en de Rosmolenbuurt.

Het preventief fouilleren moet telkens voor een jaar verlengd worden. In 2017 werd er incidenteel preventief gefouilleerd, vanaf eind december 2018 is het beleid geworden. Met de laatste verlenging wordt er meer dan zes jaar preventief gefouilleerd in Zaandam.

Het besluit is genomen door loco-burgemeester Harrie van der Laan, die stelt dat er ‘veel en vaak’ geweldsincidenten zijn met wapens.

“Wij vinden dat we er alles aan moeten doen om zoveel mogelijk wapens van straat te halen. Wij zien dat preventief fouilleren al jaren leidt tot resultaten. Bij zes preventief fouilleeracties werden afgelopen jaar 21 wapens gevonden. We geven er bovendien een signaal mee af: wapens horen niet thuis in onze samenleving. Daarom gaan we hier ook komend jaar mee door.”

Dat “preventief fouilleren al jaren leidt tot resultaten”, is lastig af te leiden uit de cijfers. Het aantal ‘wapens’ dat aangetroffen wordt is nog nooit zo laag geweest. Vuurwapens zijn sinds 2020 helemaal niet meer aangetroffen terwijl er in de afgelopen jaren maar één echt vuurwapen werd aangetroffen (6.696 mensen gefouilleerd).

Het aantal van 21 dat Van der Laan noemt over de laatste 12 maanden bestaat vooral uit steekwapens, maar omdat volgens de regeling van Zaanstad alles waarmee gestoken kan worden als ‘steekwapen’ wordt gezien, inclusief ‘niet strafbare wapens’, vallen ook Zwitserse zakmessen, schroevendraaiers, een ‘multitool’ en stanleymesjes daaronder. Na 2020 is er niemand meer gearresteerd voor het bezit van een ‘verboden’ wapen volgens de definitie van de Wet Wapens en Munitie (WWM).

In totaal zijn er vanaf eind 2018 47 acties geweest, daarbij zijn 6.696 mensen gefouilleerd en 2.026 voertuigen doorzocht. Per actie worden er tussen de 3 en 7 wapens aangetroffen, inclusief dus de ‘niet-verboden steekwapens’. In totaal gaat het om 187 wapens, 6 daarvan waren vuurwapens (één echt), 18 slagwapens, 16 overige wapens (waaronder een taser) en 147 steekwapens.

De fouilleeracties worden vooral ingegeven door het aantal wapenincidenten in Zaanstad. Dat aantal stijgt tussen 2017 en 2019 maar daalt daarna. In de eerste helft van 2022 zijn het er echter al 75 (Zaanstad gaat hier plots in halve jaren rekenen), en in de 12 maanden daarna gaat het om 180 incidenten, een record. Ruim 70 procent vindt buiten de veiligheidsrisicogebieden plaats.

“Daarom heeft, na overleg met de driehoek (Openbaar Ministerie en politie), besloten om de maatregel om preventief te mogen fouilleren opnieuw in te stellen. Omdat een aanzienlijk deel van de wapenincidenten (vlak) buiten de veiligheidsrisicogebieden (de plekken waar gefouilleerd mag worden) heeft plaatsgevonden wordt een aantal gebieden toegevoegd.”

2017 t/m 2021 wordt in hele jaren gerekend, daarna gaat het om 6 maanden (2022) en daarna weer om 12 maanden (2022-2023.

Lees hier ons dossier preventief fouilleren.

Door Piet Bakker. Bronnen: persbericht Zaanstad, Evaluatie aanwijzing veiligheidsrisicogebied Periode 1 juli 2022 t/m 30 juni 2023, eerder nieuws op De Orkaan. Foto en grafieken: De Orkaan.