Ik heb me de afgelopen tijd geërgerd aan een schaamteloze radioreclame waarin huiseigenaren worden uitgedaagd hun woning onder te verhuren aan buitenlanders.

Daarom was het Orkaanbericht dat Zaanstad boetes gaan uitdelen aan onderverhuurders zonder huisvestingsvergunning mij zeer welkom.

Door Anneke van Dok

Ik hoop, dat de boeteregeling wel een veiligheidsklep heeft, om onschuldigen en slachtoffers van misbruik of fraude te beschermen.

 Mijn vriendin maakte laatst namelijk iets griezeligs mee. Ze was verdacht van woonfraude en werd hiervan door een oplettende medewerkster van de Sociale Verzekering Bank op de hoogte gesteld. Het huis dat ze een paar maanden tevoren via een makelaar had gekocht, bleek administratief bewoond te worden door, wat later bleek, een Duitse jongeman. Die had zich, toen hij terugging naar zijn vaderland niet laten uitschrijven. De geconstateerde woonfraude was inmiddels digitaal doorgestuurd naar diverse instanties, die hun schade op mijn vriendin konden verhalen, zolang ze haar onschuld niet had bewezen. Ze moest formulieren invullen met informatie haar niet meer aanwezige medebewoner en meewerken aan een waarheidsonderzoek. Dat ging ongeveer zes weken duren. Heel onaangenaam om als bejaarde dame verdacht te worden van illegale samenwoning met een – zoals ze inmiddels had vernomen – 34-jarige man.  

Nu deed zich dit euvel niet voor in Zaanstad, maar ik was toch heel nieuwsgierig of er daar ook zo kil en digitaal dom werd omgesprongen met oudere dames. Ik kreeg een serieuze medewerkster aan de telefoon in plaats van een keuzemenu of callgirl. Het antwoord kwam, namens de wethouder, binnen een week bij mij binnen en was zo helder als glas.

Voor de volledigheid, geef ik het antwoord, dat ik kreeg, hier integraal weer. Met een vet compliment aan de gemeente Zaanstad.

“Wij zijn bekend met dit soort situaties; een nieuwe koper en een oude verkoper die zijn woning verhuurde aan (een) expat(s). De afdeling Burgerzaken kan niet van tevoren zien of er sprake is van zo’n situatie. De inwoner die het huis gekocht heeft, moet zich daarom altijd melden bij Burgerzaken als er nog een persoon of meerdere ingeschreven staan op het adres. Het Team Adreskwaliteit start dan een adresonderzoek en schrijven de persoon (expat) niet meteen uit. Dit laatste mag de gemeente niet, omdat gemeenten ervoor moeten zorgen dat iedereen die in Nederland rechtmatig verblijft, ingeschreven staat in de Basisregistratie Personen (BRP). Voor de gemeente iemand kan uitschrijven moet door ons onderzocht worden of de persoon ergens anders verblijft. Daarnaast zijn de gevolgen van uitschrijving zo groot dat we dat niet zomaar mogen doen.

Een onderzoek naar iemands verblijf duurt minimaal 4 weken (de termijn voor inwoner om te reageren op voorgenomen besluit uitschrijving) en maximaal 12 weken (dit is de adviestermijn van het ministerie). Afnemers (zoals de Belastingdienst, RDW, zorgverzekeringen, Svb) van de BRP gaan heel verschillend om met de BRP en adresonderzoeken. Sommigen zien een adresonderzoek en stellen het gelijk aan een uitschrijving. Andere negeren het adresonderzoek en blijven de inschrijving meetellen in hun berekeningen. Het staat deze afnemers vrij om dit te doen.

Vanaf 01-01-2022 krijgt de gemeente wel de mogelijkheid om nog beter te communiceren hoe het adresonderzoek verloopt. Soms weten wij namelijk wel dat de inschrijving niet meer klopt, maar moeten wij wachten op termijnen of is er een hulptraject vanuit het Sociaal Wijkteam die even iets langer duurt. Van 1 januari kunnen wij dan in ons systeem zetten dat de inschrijving niet meer klopt, maar dat we met nader onderzoek bezig zijn. Helaas komen er nu al berichten dat afnemers van de BRP dit bericht de komende tijd niet kunnen ontvangen.

Personen die in de problemen komen door de nooit opgeheven inschrijving van een vorige bewoner kunnen zich, als het adresonderzoek bezig is, bij ons melden. Dan kijken wij naar de beste oplossing voor de situatie. Wij bekijken per casus welke acties we kunnen ondernemen om de persoon te helpen. Soms besluiten we dan om de persoon die in onderzoek is, eerder in het proces uit te schrijven van het adres, door de persoon (ambtshalve) in te schrijven op een parkeeradres (tijdelijk adres). Dit laatste is niet vastgelegd in de wet en doen we daarom alleen in uitzonderlijke gevallen!”

Tot zo ver het antwoord. Mijn conclusie: wie zijn huis misbruikt om er rijk van te worden, doet een ander tekort en veroorzaakt schade en leed aan woningzoekenden.

Foto: aanbod kamerverhuur in Russische Buurt (Orkaan-archief, 2016).