Kijk goed naar de foto. Het zijn (bijna) de beoogde wethouders die Zaanstad de komende vier jaar willen gaan besturen.

Boven van links naar rechts Stephanie Onclin (VVD), Gerard Slegers (CDA) en Wessel Breunesse (GroenLinks). Onder: Harrie van der Laan (POV) en René Tuijn (PvdA) – rechts onder: informateur John Bijl. Beoogd ROSA-wethouder Natasja Groothuismink ontbrak tijdens het afsluitende informatie-debat wegens het overlijden van Ruud Pauw.

Het nieuwe college staat in de steigers. De zes partijen hebben een solide meerderheid, zijn het eens “over de manier van samenwerking” en hebben “gedeelde ambities om het bestuur vorm te geven”. Informateur John Bijl zag ‘overeenkomsten’ tussen POV, VVD, PvdA, GL, ROSA en CDA… maar welke bleef onduidelijk (behalve de gedeelde ambitie om met elkaar en niet met anderen in de coalitie te gaan zitten).

Participatie

De kinderen die niet mee mochten spelen (DZ, PVV, D66, PvdD, DENK, SP en CU) begrijpen niet allemaal waarom ze niet uitgenodigd zijn op dit feestje. DZ’s Juliëtte Rot wachtte zelfs nog op een uitnodiging, ook zij wilde graag en was helemaal voor participatie, het speerpunt voor de toekomstige samenwerking aldus informateur John Bijl. POV’s Harrie van der Laan maakte een eind aan de droom van Rot:

“dit zijn de zes partijen waar we het mee gaan doen, we gaan geen nieuwe partijen uitnodigen, we hebben nu al 24, 25 zetels.”

Die 25 is het geluksgetal voor de POV. Het betekent dat elke partij af kan vallen behalve de POV zelf (zij hebben 6 zetels). Alle andere zitten op de wip. Ook het aantal van 6 partijen is ideaal voor Van der Laan. Hij is altijd fel van leer getrokken tegen de zevende wethouder.

Motorblok

De onderhandelingen (D66’s Flip Hoedemaeker: “lang gesproken over wie met wie en niet met die”) verliepen soepeltjes. Van der Laan wil graag wethouder worden en heeft niet eens geprobeerd GroenLinks en ROSA uit elkaar te spelen. Die partijen waren oprecht verbaasd dat ze probleemloos mochten aanschuiven.

Gerard Slegers (CDA) wilde erg graag wethouder blijven terwijl PvdA en VVD de klus wilden afmaken. Bijna alle bouwplannen liepen vertraging of averij op (Van der Laan heeft daar in de afgelopen periode met grote regelmaat over geschamperd) maar nu willen ze gaan oogsten. Dat de POV met hun woningbouwversnelling aan de loop zou gaan is onverteerbaar.

Het motorblok van de bestaande coalitie minus CU en D66 (twee partijen die het zwaar te verduren hadden van de POV in de afgelopen periode) plus POV kan van start. Tussen de POV en DZ (ook een winnaar) botert het absoluut niet, Van de Laan wil niet met Rot in het college – ondanks dat beide inhoudelijk de afgelopen periode vaak op één lijn zaten.

Nu nog even de inhoud. Hoedemaeker: “we hebben begrepen dat er nog steeds niet over de inhoud van een akkoord is gesproken.”

Raadsbreed

Buzz-woord bij het ‘debat’ (dat nauwelijks die naam mocht hebben, zelden was de raad van Zaanstad zo lauw) was ‘raadsbreed’. Dat betekent volgens Bijl dat de hele raad “eerder in het beleidsvormingsproces of zelfs aan de start van het beleidsvormingsproces betrokken wordt”.

Daar bleek erg weinig van tijdens het debatje waar de beoogde coalitiepartners pas na stevig aandringen bereid waren wat vage uitspraken te doen (René Tuijn begon en anderen waren het met hem eens). Natasja Cornelisse (PVV) vond dat de oppositie helemaal geen ruimte heeft gekregen in de afgelopen raadsperiode: “hoe kunnen we over een andere bestuurscultuur praten als vijf van de huidige partijen blijven zitten.”

Flip Hoedemaeker zag weinig raadsbreed, maar vooral “twee machtsblokken van elk drie fracties die elkaar krampachtig vasthouden. Die twee blokken moeten nu met elkaar de strijd aan om hun eigen thema’s zo goed mogelijk in een akkoord te krijgen.” Een “akkoord op hoofdlijnen en ruimte voor wisselende meerderheden lijkt ons gezien het voortraject minder waarschijnlijk, maar we blijven natuurlijk optimistisch.” Ook Bijl bleef optimistisch, de partijen die buitenspel waren gezet hadden zo hun reserves.

(We spelden ‘Veurink’ verkeerd in de tweet, het is met een K dus)

Vijf van de zeven partijen die het woord voerden: Natasja Cornelisse (PVV), Hanneke Veurink (CU), Juliëtte Rot (DZ), Flip Hoedemaeker (D66) en Melchior Mattens (PvdD).