“Ja, wij maken echte Zaanse chocolade met een steenmolen van wel 5 kilo.”

Het zal bij een flink aantal Zaankanters een verrassing zijn als hun verteld wordt dat naast enkele grote cacaoreuzen die we in de Zaanstreek hebben er nog een klein cacao-bedrijfje/chocolade-winkeltje in onze streek huist. Het is gevestigd in Koog aan de Zaan onder de rook van Cacao de Zaan aan de Lagedijk nr. 14, dicht bij molen De Dood. Het heeft een naam die doet vermoeden dat het iets met cacao te maken heeft en die prachtige naam is ‘Smells like chocolate’.

Door Thijs de Gooijer

Het kleine zaakje wordt gedreven door het echtpaar Ingmar Niezen en haar man Kinito van Dunem da Costa. Ingmar is geboren in Zaandam aan de Oranjestraat maar vanaf haar 2^e jaar is ze opgegroeid in Zuid-Afrika. Ze woont nu alweer geruime tijd in Nederland en via een gezamenlijke vriend (in de Achterhoek) leerde ze haar latere man Kinito kennen.

Angola is het thuisland van Kinito. Hij is daar geboren en een van zijn voorouders (de naam van Dunem zegt al iets daarvan) werkte als functionaris van de VOC. Omdat ze elk jaar wel een uitstapje maken naar familie kwamen ze in contact met enkele boeren die cacaobomen hadden staan en de vruchten daarvan oogsten. Hun interesse was gewekt. Ze fantaseerden erop los om in de Zaanstreek ook iets met cacao te doen. Toen ze op het station in Zaandijk en op de Zaanse Schans meerdere keren een toerist hoorde zeggen “It smells like chocolate here” keken ze elkaar aan en wisten dat ze er iets mee moesten gaan doen.

Kinito verdiende zijn brood als gids o.a. op de Zaanse Schans en zocht een kleine ruimte om zijn gids- activiteiten uit te breiden maar nu ze met het cacao-idee waren besmet kregen de plannen om wat te doen een andere wending, een wending naar cacao en chocolade. Van het een kwam het ander en via de Elout Wytema stichting kregen ze het pandje aan de Lagedijk toegewezen. 

De plannen werden uitgewerkt en toen de eigenaar van het pand geen bezwaar meer had zag de kleine winkel op 1 april (geen grap) het levenslicht. Het begin was erg moeilijk, de Covid-periode gooide roet in het eten. Zoveel roet dat het paar soms bij elkaar zat om ieder dubbeltje om te draaien en ze nog amper de huur konden opbrengen.

Na de coronatijd ging toch de zon weer schijnen en verschenen de eerste Zaankanters en toeristen weer in het winkeltje. Naast de verkoop van allerlei cacao- en chocolade-producten verwerken ze nu ook zelf cacaobonen. Tsja, en Kinito en Ingmar dromen ervan om cacaobonen uit Angola te verwerken en te promoten om de boeren daar te helpen. Maar dat is niet zo eenvoudig.

Tot in de jaren ‘70 van de vorige eeuw was er cacao in overvloed. Daarna kwam de klad erin. Een vreselijke burgeroorlog verscheurde het land en de staat kreeg zijn inkomsten nog voornamelijk uit de olie-industrie. De cacaoplantages waren grotendeels verdwenen en daarbij ook de ‘know-how’. 

Echter, sinds 2017 zijn er weer cacaogewassen aangelegd. De boeren kregen gratis hulp van de staat en er werden cashew, palm, koffie en cacaoplantjes uitgedeeld. De vruchten van de cacao worden alweer geplukt. De hoeveelheid daarvan is nog niet op de internationale markt te verkrijgen dus de droom van hun beiden om cacao uit Angola te verwerken, staat nog even in de ijskast. Daarom verwerken ze nu ongeveer 100 kilo per maand ,bonen uit een ander land, te weten Madagascar. Van deze 100 kilo maken ze ongeveer 15 kilo chocolade per week. Afval hebben ze hoegenaamd niet want alle bijproducten worden weer verwerkt in andere zaakjes zoals zeep enz. Ze blijven echter actief om belangstelling te genereren voor de bonen uit Angola en dan speciaal uit het Cabinda-gebied in het Maombe oerwoud. Ze hebben weer plannen daarvoor en zullen in de komende jaren af en toe naar Angola terug moeten om de banden weer aan te halen.

In het winkeltje is werkelijk van alles verkrijgen wat maar iets met chocolade of cacao te maken heeft. Zo zijn er spullen van kleine ambachtelijke makers zoals repen en bonbons maar ook andere heerlijkheden zoals pasta’s, likeurtjes, bier, ontbijtgraan en sap van de cacaovrucht. Naast deze eetbare producten zijn er ook niet-eetbare producten te verkrijgen op basis van cacao. Dat zijn dingen als boeken, een bordspel, cacao-papier gemaakt door de molen De Schoolmeester in Westzaan en natuurlijk verzorgingsproducten op basis van cacaoboter (nachtcrèmes enz.)

Aan de muur hangen ook zaken die met cacao hebben te maken zoals een echte jutezak waar de bonen mee aankomen… en boven de deur prijkt een fraaie cacaoboon.

Graag zouden Ingmar en Kinito hun kleine bedrijf wat willen uitbreiden want om meer cacao te vermalen en om er chocolade van te maken is echt een grotere ruimte nodig. Kinito heeft al eens aangeklopt bij ‘buurman’ Cacao de Zaan maar die hebben momenteel geen pandje vrij. “jammer” zegt Kinito, maar wat niet is kan nog komen: “Stel je voor dat we iets kunnen uitbreiden en cacaomassa die kant en klaar is van de Zaan kunnen verwerken, wat zou dat mooi zijn voor onze streek, De Zaanstreek… een echt cacaogebied”. 

Dat de chocolade die gemaakt wordt bij ‘Smells like chocolat’ van goede smaak en kwaliteit is werd bewezen doordat op de chocoladebeurs in Amsterdam hun producten een positieve respons kregen van de bekende Italiaanse chocolade-journalist en Blogger Sharon Terenzi.

Tijdens het interview viel de schrijver van dit stuk op dat er heel veel enthousiasme en echte elan bij het paar aanwezig is om de zaken op te bouwen en om te streven naar een heerlijk eindprodukt. Een product waar we met zijn allen van kunnen genieten: Zaanse chocolade gemaakt van Angolese bonen.

Door Thijs de Gooijer.