Aan monumentale panden, industrieel erfgoed, gerenoveerde molens, originele houtbouw en neo-Zaanse nieuwbouw ontbreekt het in Zaanstad niet.

Helaas is dat moois allemaal niet talrijk genoeg voor een top-10 notering in de Atlas voor Nederlandse gemeenten. Eerder een middenmoter en vaak zelfs daaronder.

Maar op het gebied van musea scoort Zaanstad een 3e plek. Achter Ede en Leeuwarden maar wel vóór Delft, Gouda, Amsterdam, Maastricht en Den Bosch bijvoorbeeld.

De Orkaan zet al die bezienswaardigheden op een rij. En omdat we niet eenkennig zijn pakken we de Wormerlandse en Oostzaanse musea meteen maar even mee.

Vandaag deel 10: ABDA Force Museum

Wie dacht dat het Bezoekerscentrum van Cacao De Zaan het meest ontoegankelijke Zaanse museum is (geen openingstijden, telefoonnummer, website of informatie bij het museum zelf) heeft het mis. Maar er is wel een museum. En het is wel eens open.

Verderop in de Stationsstraat in Koog is een museum dat (nog) niet open is: het ABDA Force museum. Maar het bestaat wel. Het is gevestigd in de kelder van het oude postkantoor in Koog aan de Zaan (de Chiropractie/Rugkliniek van Per Munksgaard).

Het is een “Museum in wording” waar de militaire geschiedenis van Nederlands-Indië centraal staat. Het moet tevens een ontmoetingspunt voor veteranen worden: The Dutchman.

“Dit om alle veteranen ongeacht rang stand of krijgsmachtsdeel een plek te geven waar zij met gelijkgestemde onder het genot van een bakje koffie kunnen praten over hun wederzijdse ervaringen en steun kunnen vinden voor het verwerken of het helpen verwerken van de missie in positieve of negatieve zin.”

Het ontmoetingspunt is bedoeld voor alle veteranen van militaire missies maar ook van andere geüniformeerde beroepen: ex-dienstplichtigen, veteranen, dienstslachtoffers en post-actieven.

ABDA FORCE staat voor American-British-Dutch-Australian Command, ook wel ABDACOM. Het was een samenvoeging van de Amerikaanse, Britse, Nederlandse en Australische legers in Oost-Azië om de Japanse invasie tegen te houden en de Britse en Nederlandse koloniën te beschermen. Op 28 december 1941 werd deze samenwerking opgericht. Nadat Japan Nederlands-Indië, Singapore en de Filipijnen had bezet, werd de samenwerking op 25 februari 1942 opgeheven. (Wikipedia)

Het moet een (educatief) museum worden om de bekendheid over de militaire en politieke geschiedenis van ABDA te vergroten.

Er is volgens de initiatiefnemers een duidelijke band tussen de strijd in Indië en de Zaanstreek. Het KNIL was namelijk de grootste klant van de Artillerie Inrichting op het Hembrugterrein: “De wapens die hier gefabriceerd werden behoorden tot de standaard wapenuitrusting van het KNIL. De Hembrug-Klewang om maar iets te noemen.”

abda 2

Initiatiefnemer Erik Smit stelt dat er inmiddels een vergunning is voor het museum maar dat de kosten de opening nog in de weg staan. De gemeentelijke regelgeving brengt allerlei lasten met zich mee die de oprichters niet kunnen dragen. Voorlopig is alles stilgelegd totdat het bezwaarschrift tegen de vaste lasten is behandeld. Ook voor de kosten van de vergunning wordt nu geld ingezameld.

Erik Smit is zelf als militair twee maal naar Bosnië en één keer naar Afghanistan uitgezonden. In 2016 staat hij op de rol voor Mali. Hij vindt dat “Nederlands Indië een stuk veelal vergeten militaire geschiedenis is dat ook hier in Zaanstad verteld moet worden.”

abda 1

Gegevens:

  • Adres: Koog aan de Zaan, Stationsstraat 80A (Stationsplein 4)
  • Openingstijden: n.v.t.
  • Toegangsprijs: n.v.t.
  • Telefoon: 06 – 46626810 | Mail | Facebook

Fietsen of wandelen langs al dat fraais? Maak daarvoor gebruik van de originele Orkaan Zaanse Museumkaart.

Met dank aan Erik Schaap voor het overzicht. Ga naar de overzichtspagina van de hele serie of naar een museum naar keuze:

Czaar Peterhuisje, Politiemuseum, Hembrugmuseum, Fronikboerderij, Natuurmuseum E. Heimans, Heemtuin, Fietsmuseum, Molenmuseum, Bezoekerscentrum Cacao de Zaan, ABDA Force Museum, Museum van het Nederlandse Uurwerk, Museumwinkel Albert Heijn, In de Gecroonde Duyvekater, Zaans Museum, Verkade Paviljoen, Zaanse Schans molens, Honig Breethuis, Houtmuseum De Klok, Museum Lettergieten, De Schoolmeester, Westzaanse Bodemvondsten Kok-Voogt, Schaatsmuseum Lambert Melisz, Sinterklaasmuseum, Luchtoorlogmuseum Icarus et Mars, ’t Ouwe Huis Jisp, Sterrenwacht Vesta, De Zaanse Molens.