Sinds 19 februari is Zaanstad 23 gemeentelijke monumenten rijker: arbeiderswoningen, houten huizen, een kerk, een Vermaning, een begraafplaats, kantoorvilla’s, fabrieken, scholen, een pastorie, een boerderij en een voormalige burgemeesterswoning.

De Orkaan fietst ze in deze weken allemaal langs, zet ze op de foto en op de kaart en plaatst de toelichting erbij over het hoe en waarom van de monumentale status. (En we vullen het aan voor zover dat mogelijk is.)

Vandaag: de ‘kantoorvilla’ (voorheen Koning & Boeke) aan de Lagedijk 33, Zaandijk

“Het pand heeft architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een 19e eeuwse, vrijstaande kantoorvilla in eclectische bouwstijl die met name in de voorgevel tot uitdrukking komt naar ontwerp van het vrij bekende Zaanse architectenduo J. en D. Eilmann.

Het pand heeft cultuurhistorische waarde als onderdeel van de bewoningsgeschiedenis van Zaandijk en de Lagedijk. De kantoorvilla voor de Zaanse verzekeringsmaatschappij die werd opgericht en bestuurd door Zaanse notabelen, maakt deel uit van de economische geschiedenis van de Zaanstreek, die met name in de 18e en 19e eeuw een bloeiperiode kende. De gemetselde gevels met decoraties en de houten dakconstructie evenals diverse interieuronderdelen zijn nog gaaf.

Geveltoerist

Het pand van de Onderlinge Brandwaarborg-Maatschappij, Koning & Boeke, was eerder al het onderwerp van een aflevering van De Geveltoerist (moeten we daar trouwens weer eens mee beginnen?). Destijds schreven we:

“Aan de Lagedijk in Zaandijk staan 39 gemeentelijke – en rijksmonumenten. Lagedijk 33 staat daar niet tussen, ondanks de fraaie gevel die de geschiedenis onthult.”

Koning & Boeke begin in 1819 en betrok in 1896 dit pand. Het bedrijf werd in 1979 overgenomen door verzekeringsbedrijf Stad Rotterdam dat later verder ging als Fortis – ASR. Na het vertrek van Koning & Boeke kwam notariskantoor A. Moesker in het pand en per 1 juni 2012 nam notariskantoor Actus het kantoor over.

Hieronder het pand in 1953, het houten huis links (nr. 31) heeft later plaatsgemaakt voor wat misschien wel het lelijkste pand van dat stukje Lagedijk is geworden (zie foto uit 1974).

1974 met ‘nieuwbouw’…

Bewoners van Oud-Zaandijk voeren in 2019 actie om te voorkomen dat op de plaats van het ‘aquarium’ een appartementencomplex van 16 woningen zou komen. Een Amsterdamse projectontwikkelaar wil het slopen om er nieuwbouw ‘in historiserende stijl’ te realiseren.

Begin vorig jaar werd de Lagedijk in Zaandijk, van de Guisweg tot de grens van Wormerveer, via raamaffiches actie gevoerd tegen de geplande hoogbouw bij Lagedijk 31.

Bekijk hier de hele lijst of zoek ze hieronder op de kaart.