Het kweken van vlees uit stamcellen is mogelijk, sterker nog, het gebeurt. In Silicon Valley, bij het bedrijf Just is voortgeborduurd op het onderzoek en de ontwikkelingen die kweekvlees-grondlegger Willem van Eelen aan hen verkocht voor zijn dood in 2015.

Van Eelen wilde de wereld beter achterlaten. Zijn vlees zou dierenleed verlichten, slachting onder bijvoorbeeld haaien voorkomen, CO2-uitstoot verminderen en honger de wereld uit kunnen helpen.

Hoe komt dit vlees in een vriezer in Zaandam terecht, naast Nemo in Amsterdam de enige plek in de wereld buiten de VS?

Vorig jaar werd de dochter van Willem van Eelen, Ira, gebeld door de directeur van Just uit Silicon Valley, nadat zij eerder de patenten van Van Eelen uit 1999 hadden verworven. De ontwikkelingen van het kweekvlees zijn op zo¹n niveau gekomen, mede omdat diverse miljardairs er honderden miljoenen dollars in hadden gestopt, dat het bedrijf de tijd rijp acht om de consument er kennis mee te laten maken. Dat wilden zij in Nederland doen, het ‘moederland¹ van de eerder genoemde patenten en een land dat een wereldwijde reputatie heeft op het gebied van voedingsresearch en ontwikkeling. En dan specifiek in een gebied dat bol staat van ‘Food’, bij een bedrijf dat openstaat voor innovatie.

Ira wist de perfecte locatie. Zij is al jarenlang bevriend met Paul Riteco van Lab 44 en De hoop op d’Swarte Walvis, en zij regelde een kennismaking. Just-directeur Josh Tetrick toog tweemaal naar Zaandam, zoals hij het noemde ‘het Sillicon Valley van de 17e eeuw’ en hij raakte enthousiast over de omgeving, d’Swarte Walvis en de ondernemers. En zo werden er op 31 december twee pakketten kweekvlees geleverd, als eerste restaurant in de wereld.

We hadden dit stukje willen eindigen met ‘en de rest is geschiedenis…’ met daarbij visioenen van kweekvleesfabrieken op Hoogtij, een bioreactor in Lab 44, en een biefstukje op je bord terwijl je uitkijkt op je grazende donorkoe. De Zaanstreek stond al prominent in de blauwdrukken van het Amerikaanse bedrijf. Maar we vrezen dat het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het allemaal wat te snel vindt gaan.

Zij trapten op de rem, het vlees mag de cel niet verlaten. Obligaat verwijzen ze naar ‘Europese regelgeving’, en of Just het geduld heeft om te wachten op groen licht is de vraag. Zo had de Zaanstreek een enorme kans op een ‘Food 2.0′-stap, de vraag is nu of die kans nu naar Singapore, Australië of gewoon de VS gaat…

Tegenlicht maakte een documentaire die aanstaande zondag om 21:05 wordt uitgezonden op NPO2. Je kan hem ook alvast hier bekijken.

Er is inmiddels een petitie gestart door mensen die kweekvlees willen proeven.

Op de foto boven staan links Paul Riteco en rechts Josh Tetrick.