Op de buitenwand van het nieuwe Molenmuseum op de Zaanse Schans zijn afbeeldingen te zien van mensen die belangrijk voor het molenaarsvak of de Zaansche Molen zijn geweest.
Eén van hen is molenaar Maarten Bas, in 1849 geboren en in 1914 overleden. Hij woonde van zijn 18e tot zijn dood in weeshuis de Kogge in Koog aan de Zaan.
Molenaar Sjors van Leeuwen vertelt het verhaal van Maarten Bas op de video van Otterdvd. De foto hieronder maakte Ed van Otterdvd van de buitenwand van het museum (onder de foto de video).
De Kogge aan het Zuideinde 83 verrees in 1860 als wees- bejaardenhuis naar een ontwerp van A.G. Verschoor en L.J. Immink. De Kogge is een rijksmonument.
De laatste jaren is er op een verschrikkelijke manier omgegaan met de Kogge. In 2017 beloofde een nieuwe eigenaar het voormalige wees- en bejaardenhuis in ere te herstellen. Maar twee jaar later bleek daar niets van terecht te zijn gekomen. Sterker nog, de gemeente Zaanstad werkte mee aan de verloedering door horeca-exploitatievergunning te verlenen voor United Homes de Kogge, een bedrijf dat logies verstrekt aan arbeidskrachten (Polenhotel – dat was het al en bleef het dus ondanks de toezeggingen van de eigenaar). (Ook de Geveltoerist ging ooit langs bij De Kogge.)
Mooi verhaal, Sjors! Goed voor Maarten dat het weeshuis er was. Jammer dat dit monument nu zo'n jammerlijke uitstraling heeft.
Mooi verhaal, Sjors. Heeft Maarten hard moeten bikkelen voor zijn centjes of werd hij nog een beetje ontzien? Dit prachtige pand verdient een grootscheepse restauratie en bewoners met liefde voor het pand en zijn geschiedenis. Je hart huilt als je die verwaarloosde armoedige kolerebende ziet. (Over cholera gesproken). Maak er mooie appartementen van (desnoods dan maar hele dure) en herstel de tuin in oude glorie. Liefst met een biksteenmolentje. Rosa zit nu in de gemeenteraad, zij beloofden ooit zorg voor historische gebouwen in het verkiezingsprogramma. Nou, waar blijven jullie? Uitkopen en opknappen. Kost wat, heb je ook wat.
Dag Wendy, we hoeven niet voor iedereen een monument oprichten. Het wordt dan een beetje krap in de Zaanstreek. Wat betreft het weeshuis, het was een goed weeshuis, mijn oma is er opgevangen met al haar broers en zussen. Toen zij al ouder was, kwamen haar weesbroers en -zussen van het weeshuis altijd nog op verjaarsvisite. Er is een foto van de laatste wezen in Koog aan de Zaan. Het hebben van een hou-kind, een die niet op zichzelf kan wonen, getuigt van de menselijkheid.Het was trouwens ook het oude mannen en vrouwen huis.
Dank u wel. Een hou-kind, wat een mooie term. Telkens als ik er vanaf nu langsfiets, zal ik aan die geschiedenis denken.
Wow, kan er een monument komen voor Maarten Bas? En dan ook meteen voor molenaar Sjors van Leeuwen? Alleen al bij de zinsnede dat hij (Maarten Bas, niet Sjors van Leeuwen) tot zijn dood in weeshuis De Kogge woonde, gaat de geschiedenis leven.