Onder een artikel van de Orkaan over het vertrek van interim-directeur Jos van Geel bij FluXus kwamen veel reacties. Muziekdocenten en andere betrokkenen uitten stevige kritiek op zowel Fluxus als op Van Geel, die per 1 mei weggaat.
Door de reacties ontstaat een beeld dat tijdens de periode van Jos van Geel en zijn voorganger Otto Berg het muziekonderwijs op scholen “naar de gallemiezen is geholpen”. Ook zou er zijn geknaagd aan de Jong-Talent afdeling, waardoor deze nu dreigt om te vallen.
Er zou te weinig aandacht voor de muziekafdeling zijn, contracten worden niet verlengd en vacatures worden niet ingevuld. En personeelsleden zouden op een onbeschofte manier zijn ‘afgeserveerd’. Door docenten is zelfs geopperd om zich af te splitsen van Fluxus.
Irma Klaver, pianodocent bij Fluxus en lid van de vereniging Zaanse Muziekschool schrijft:
“Met de komst van Otto Berg verdween het woord muziekschool uit het jaarverslag en beleidsplan. Zelfs het woord ‘muziek’ werd daarna zoveel mogelijk vermeden.”
Je kunt stellen dat betrokkenen niet rouwig zijn om het vertrek van Van Geel.
De scheidend directeur schrijft zelf in het jaarverslag over 2021:
“Ik nam het stokje over van Otto Berg. Dat betekent voor medewerkers en andere betrokkenen even wennen aan nieuwe ideeën, andere accenten en een andere manier van aanpak.”
Ruimtes verhuren
Annemarie Roggeveen (voorzitter van de Raad van Toezicht bij Fluxus) zegt dat de meeste onvrede voortkomt uit de andere manier van aanpak die in 2013 is gestart. Als gevolg van bezuinigingen zijn er nieuwe mogelijkheden onderzocht om muziekonderwijs te kunnen blijven bieden. Eén van deze mogelijkheden was het verhuren van ruimtes aan docenten die muziekonderwijs geven, zodat zij hun vak kunnen blijven uitoefenen. Dit traject verliep echter ‘niet altijd even soepel’ en ze begrijpt dat ‘verandering moeilijk kan zijn’ voor de docenten.
Die ‘andere manier van aanpak’ is niet bij iedereen goed gevallen. FluXus Zaanstad verdient volgens Caroline Stam, zangdocent bij Fluxus, een directeur die ‘visie en betrokkenheid’ heeft, iemand met expertise, kennis en niet alleen iemand die ‘managet’. Ook zou volgens docenten een nieuwe directeur zich voor langere tijd moeten verbinden aan de functie en niet als interimmer moeten fungeren. De laatste jaren hebben docenten een directeur gemist die waardering toont voor de verschillende disciplines en de toewijding van de docenten. Ze willen een bestuurder die samenwerkt met het team en de vakdocenten ondersteunt:
“Inhoudsloosheid is een schadelijk fenomeen als het om gemeenschapsgeld gaat.”
Angstcultuur
De Orkaan werd niet alleen via reacties onder het artikel op de hoogte gebracht van de problemen maar heeft daarna ook contact gehad met diverse docenten. Uit deze reacties rijst een beeld op waarin woorden als ‘wantrouwen’, en ‘angstcultuur’ domineren. Bij de eerste ontmoeting met de muziekdocenten gaf Van Geel aan dat hij niets heeft met muziek. Dit bleek volgens de docenten ook uit zijn gedrag en houding. Daarnaast was Van Geel bijna nooit aanwezig in het gebouw of bij uitvoeringen. Maar het echte kwade bloed werd gezet na de langdurige onderhandelingen over een uiteindelijk onbevredigend convenant tussen Fluxus en de Vereniging de Zaanse Muziekschool.
Dit convenant moest ervoor zorgen dat Fluxus zich aan afspraken zou houden zodat docenten hun werk goed konden doen. Jos van Geel tekende het convenant, maar hij hield zich er volgens de docenten niet aan. Volgens hem waren ‘zulke dingen niet nodig’, er moest vertrouwen zijn. Dit zou er mede toe geleid hebben dat de toch al wankele verhouding gevoed werd met nog meer wantrouwen vanuit de muziekdocenten richting FluXus. Er heerste volgens de docenten ook een angstcultuur bij de medewerkers van de muziekschool door het gedrag van Jos van Geel.
Muziekeducatie
In reactie op het verdwijnen van muziek uit schoolcurricula, begon een groep docenten vanuit de muziekschool met muziekeducatie op scholen. Fluxus besloot op een gegeven moment dat dit niet de taak was van de muziekscholen en dat ze dit niet langer kon ondersteunen. Noodgedwongen begon de groep docenten vervolgens buiten de muziekschool om met het aanbieden van muziekeducatie op scholen via ‘Hallo Muziek’. Fluxus besloot daarna zelf zzp’ers naar scholen te sturen om muziekeducatie aan te bieden, nadat ze zagen dat het nieuwe initiatief succesvol was. Fluxus bood de lessen aan voor € 20 minder. Sommige scholen stemden in met deze goedkopere optie, maar keerden na een jaar terug naar het docenteninitiatief.
Fluxus drijft vooral op subsidies (regulier zo’n € 2,5 miljoen per jaar). Het salaris van Otto Berg (0,9 aanstelling) was ruim € 84.000 in het laatste volledige jaar (2020), Jos van Geel ontving in de laatste vier maanden van 2021 ruim € 29.000 (hij heeft een volledige – 1,0 – aanstelling). Over 2022 zijn de bedragen nog niet bekend omdat de jaarrekening nog niet is gepubliceerd.
Volgens Harry Koopman, pianodocent Fluxus, wordt er met gemeenschapsgeld ‘gedominood’ terwijl duidelijke verantwoording ontbreekt. Er zouden niet minder dan vijf mensen op de afdeling marketing bij Fluxus werken. Dit is bijvoorbeeld een keuze die vragen oproept bij de docenten over het financiële beheer van de organisatie, vooral omdat er te weinig geld lijkt te zijn voor de muziekschool.
Mediation
Andere afdelingen, zoals theater en dans, zijn volgens de docenten ook ontevreden over hoe de organisatie opereert. De Raad van Toezicht is door de muziekdocenten opgeroepen om de verschillende afdelingen te betrekken bij het benoemingsproces van directeuren. Dit is tot nu niet gebeurd, waardoor naar hun mening ongeschikte directeuren zijn aangesteld. Roggeveen geeft aan het lastig te vinden om zzp’ers te betrekken in de aanstelling van de nieuwe directeur.
Er zijn al enkele gesprekken met de gemeente en Fluxus geweest, aanstaande vrijdag gaat een mediation-traject van start. Het proces verloopt trager dan gehoopt. Eerder was Jos van Geel bij de gesprekken betrokken, maar sinds zijn aangekondigde vertrek niet meer. Cultuur-wethouder Breunesse (GL) laat via zijn woordvoerder weten dat deze gesprekken gevoerd worden, die gesprekken gaan overigens niet over een nieuwe directeur. Annemarie Roggeveen is blij dat dit traject is ingegaan:
“We kunnen nu alleen maar concluderen dat niet tot ieder zijn volle tevredenheid is gegaan. Daarom ben ik blij dat er gesprekken worden gevoerd met mensen van buiten.”
De Vereniging de Zaanse Muziekschool denkt ook aan de mogelijkheid om zelfstandig verder te gaan als Fluxus het huidige beleid voortzet. Momenteel is het nog geen concrete optie, ook omdat de gemeente zich duidelijk heeft uitgesproken voor goede muziekeducatie in Zaanstad.
De Orkaan heeft Jos van Geel de gelegenheid gegeven om te reageren op de kritiek op zijn beleid, maar hij heeft hier geen gehoor aan gegeven.
Lees ook: Jos van Geel weg bij FluXus
Door Nick Boeske / De Orkaan
Hierboven reageert Annemarie Roggeveen indirect op een beleefd maar dringend verzoek dat aan aan de Raad van Toezicht is gedaan namens de geledingen van Fluxus (muziek, dans/theater, beeldend). Namelijk: om bij een volgende directeursbenoeming nu eindelijk de geledingen inhoudelijk bij de gehele procedure te betrekken. "Lastig" vindt zij het, om met "zzp-ers" te overleggen hierover. Blijkbaar is het ook lastig om netjes te antwoorden op zo'n verzoek van die "zzp-ers". En om in te zien dat dit nu juist de mensen zijn waar het om gaat.
Quote: "Annemarie Roggeveen (voorzitter van de Raad van Toezicht bij Fluxus) zegt dat de meeste onvrede voortkomt uit de andere manier van aanpak die in 2013 is gestart. Als gevolg van bezuinigingen zijn er nieuwe mogelijkheden onderzocht om muziekonderwijs te kunnen blijven bieden. Eén van deze mogelijkheden was het verhuren van ruimtes aan docenten die muziekonderwijs geven, zodat zij hun vak kunnen blijven uitoefenen. Dit traject verliep echter ‘niet altijd even soepel’ en ze begrijpt dat ‘verandering moeilijk kan zijn’ voor de docenten." Einde quote Met alle respect, maar Mw. Roggeveen danst hier om de hete brei heen, namelijk dat de Raad van Toezicht de verkeerde man op de verkeerde plaats heeft aangesteld. Natuurlijk waren de docenten niet blij met het collectieve ontslag (van zo goed als alle muziekdocenten binnen de muziekschool) dat in 2014 heeft plaatsgevonden. Dit is notabene nu tien jaar geleden, en het is een gotspe om te zeggen 'verandering kan moeilijk zijn voor docenten'. De ironie is trouwens dat de transitie van docenten in loondienst naar docenten in een zzp-constructie redelijk soepel verlopen is. Dit is gebeurd onder het directeurschap van Harrie Swinkels, met Gertru Pasveer als coördinator van FluXus-muziekschool. Het overgrote deel van de docenten is als zzp'er verder gegaan na 2013, het muziekonderwijs alsmede de muziek-ondersteunende zaken die een muziekschool de meerwaarde geven (samenspel, ensembles, de talentklas, muziekonderwijs op de scholen, voorspeelactiviteiten, contacten met HaFaBra, pop-bands, noem maar op) zijn na 2014 behouden gebleven. Het is echt onzin om te suggeren dat die transitie in 2014 de oorzaak zou zijn van de onvrede die er nu is; dit lijkt op een afleidingsmanoevre. "Roggeveen geeft aan het lastig te vinden om zzp’ers te betrekken in de aanstelling van de nieuwe directeur." Inmiddels is het overgrote deel van de zzp-muziekdocenten lid van de door ons opgerichte Vereniging Zaanse Muziekschool. Dat weet Mw Roggeveen ook, en de Vereniging is dus hét aanspreekpunt in de communicatie rond de aanstelling van weer een nieuwe directeur. Het valt me overigens op dat de positie waar de docenten sinds 2014 inzitten, dus de zzp-constructie als het zo uitkomt wordt gemarginaliseerd (wij huren slechts ruimtes om les te geven en hebben geen officiële stem), terwijl we feitelijk de muziekschool (muzieklessen alswel meerwaarde-ondersteunende activiteiten) draaiende houden en bestaansrecht geven. (Harry Koopman, pianodocent FluXus)
Een raad van toezicht die een directeur benoemt die 'niets heeft met muziek' en dat in zijn beleid en uitvoering ook duidelijk laat merken. En die ook vrijwel nooit op de lokatie is. Dat zegt niet alleen veel over de directeur maar meer nog over de raad van toezicht. Eerst maar schoon schip maken in de RvT.
Laten we hopen dat gemeente Zaanstad wakker geschud is. Er gaat hier iets faliekant mis. Volgens Annemarie Roggeveen (voorzitter raad van toezicht) komt de onvrede door de bezuinigingen, maar er wordt flink gestrooid met geld voor de verkeerde mensen. Hoe is dit mogelijk?
Er schijnen geen bezuinigingen aan ten grondslag te liggen is mij verteld maar een gewijzigde visie. Even doorvoeren en wegwezen.
Hoe is het toch mogelijk dat zelfs dit niet goed kan gaan hier. Komt toch het woord zakkenvullen bij mij op maar daar kan ik natuurlijk helemaal naast zitten hoor.
Een directeur benoemen aan een muziekschool die niets met muziek heeft. Och, och, dat Jan Pasveer dit niet meer mee hoeft te maken gelukkig. Altijd met veel genoegen les gegeven onder zijn directeurschap. Jan Koopman, oud docent klarinet.